POEM & SLOGAN

                          កុំទុកចិត្ត 

                      បទពាក្យប្រាំបួន (សូត្របែបរាស់)

កុំទុកចិត្តមេឃរកកល់នឹងភ្លៀង	ទុកអ្នកច្រៀងពីរោះពិសាគ្រប់បទ
កុំទុកចិត្តប្រុសដែលរឿយៗច្រើនក្បត់	ទុកអ្នកខ្សត់គ្រប់គ្នាគ្មានមារយាទ	។
កុំទុកចិត្តស្វាមីពិតល្អហ្មត់ហ្មង	ទុកដន្លងឆ្កឺតៗរលាំងរលាត
កុំទុកចិត្តកម្មបុពេ្វវិជ្ឈវាត	ទុកចិត្តញាតិសាច់សារទាំងផៅសន្តាន	។
កុំទុកចិត្តមេឃថារាំងរូសមិនក្តៅ	ទុកដំបៅថាពងបែកនឹងសះបាន
កុំទុកចិត្តស្គរបវរថ្កុំថ្កើងថ្កាន	ព្រៃស្មរសានស្ងាត់ជ្រងំគ្មានម្រឹគ	។
កុំទុកចិត្តរនោចយប់យន់សម័យ	ទុកចិត្តថ្ងៃព្រហាមស្អែកគ្មានពេលព្រឹក
កុំទុកចិត្តភ្លៀងផ្គរថាមិនទទឹក	ទុកចិត្តសឹកគ្មានសៀងគ្រឿងផ្សំអំបិល	។
កុំទុកចិត្តកូនស្រីរែងគ្មានសង្សារ	ទុកចិត្តតាចាស់ដែលទៅវត្តរាល់សីល
កុំទុកចិត្តកំណប់ថាមិនរើកិល	ទុកភ្នំដិលគ្មានពិស្តារការប្រវត្តិ	។
កុំទុកចិត្តអេដស៍ថាអត់ហើយមិនឆ្លង	ទុកចិត្តខ្នងមិនដែលអេះមានរលាត់
កុំទុកចិត្តដូនជីរឿយៗទៅវត្ត	ទុកអ្នកឃាត់ទាំងអស់ថាមានខន្តី	។
កុំទុកចិត្តក្បួនខ្នាតរង្វាស់រង្វាល់	ទុកអ្នកស្គាល់គិតគូនាំមកសិរី	។
កុំទុកចិត្តទាំងអស់ណាស្រស់ពិសី	ទុកចិត្តអ្វីក្រៅពីអត្ម័នយើងឡើយ	។

                                ខ្ញុំជានរណា?       

                                     បទពាក្យប្រាំបី

ទឹកខ្មៅដារិទ្ធគេងគិតកាព្យថ្មី	បទពាក្យប្រាំបីជួយស្ដីឲ្យស្ដាប់
ចូរមើលឲ្យស្ដែងគេឯងបង្អាប់	បង្អាក់អ្នកផ្កាប់ឲ្យក្រឡាស់ផ្ងារ	។
កូនគេកូនឯងមិនក្រែងម៉ែ​ឪ	ភ្លើតភ្លើនភ្លូកផ្លូវតម្រូវអាត្មា
ភ្លេចភ្លាំងខ្លួនខ្មែរអ្នកថែរក្សា	វប្បធម៌ខេមរាដូនតាបន្សល់	។
សិល្បៈសាសនាភាសាទំនៀម	ស្ដែងឥតលាក់លៀមម្ដេចរៀមមិនខ្វល់
ប្រពៃណីល្អ ឬក៏គ្មានផល	ស្ដាប់គិតងឿងឆ្ងល់ស្វែងយល់កត់ត្រា	។
វប្បធម៌បរទេសចចេសឃើញជាក់	សម្លៀកបំពាក់ឥតលាក់កាយា
សំយេះរីបខើចបញ្ចើនេត្រា	លាបពណ៌កេសាប្រហារជាតិឯង	។
រាំញាក់ដៃក្ដាប់ចាក់កាប់ពេញវង់	ថាចេះតែល្ងង់ព្រោះលង់ឥតក្រែង
ចម្លងពីគេថាស្មេរខ្លួនឯង	ភ្លេចការតាក់តែងតំណែងនិពន្ធ	។
ចូលវត្តពាក់មួកគម្រក់កាយា	ជួបសង្ឃយាយតាឡូឡាភ្លេចគុណ
តែងខ្លួនហួសមាឌឲ្យញាតិគយគន់	យកបាបចោលបុណ្យទោសធ្ងន់ពេកក្រៃ	។
ពិធីការខ្មែរមានកែកាត់នំ	ខូចទម្លាប់ធំច្រឡំទាំងថ្ងៃ
យករបស់គេរញ៉េរញ៉ៃ	ងក់ក្បាលចាប់ដៃចង្រៃសាវតារ	។
ឈរឆ្លុះកញ្ចក់សម្លក់ឲ្យចំ	រួចឆ្លើយឲ្យសមខ្ញុំជានរណា
លង់ឈ្លក់វង្វេងទាំងក្មេងហើយណា	ភ្លេចបណ្ដាំតាដែលថាជាខ្មែរ	។
មិនគិតខំរៀនឲ្យមានស័ក្តិយស	ចេះដឹងខ្ពង់ខ្ពស់ជំនួសពុកម៉ែ
ភ្លេចស្រុកខ្លួនកើតកំណើតនៅស្រែ	ភ្លេចគុណពុកម៉ែមើលថែរូបកូន	។
ឈ្លក់នឹងភ្លើងពណ៌ញាប់ញ័រភ្លេចប្រាណ	ភ្លេចញាតិសន្ដានឲ្យបានចិត្តអូន
ជាន់វប្បធម៌ជាតិឲ្យឃ្លាតសាបសូន្យ	តម្រូវចិត្តខ្លួនខុសក្បួនតម្រា	។

​​​​​​​​​​​​​​​​​                         រក្សាបរិស្ថានបឹងទន្លេសាប

                               បទពាក្យប្រាំពីរ ជាប់ទង

និពន្ធដោយឯកឧត្តម ណៅ ធួក ប្រធានរដ្ឋបាលជលផល

បឹងទន្លេសាបល្បីមានត្រី	ត្រីមានឈ្មោះល្បីពេញលោកា
បឹងកេរ្តិ៍តំណែលពីដូនតា	តាជូនផ្ដាំថាត្រូវការពារ	។
ស្រាវជ្រាវពិសោធន៍ដោយធ្វើការ	ការធ្វើយ៉ាងណាត្រូវប្រជា
ប្រាកដជាក់ច្បាស់លទ្ធផលធារ	ធារផលធានាភាពនិរន្តន៍	។
បង្កើនធនធានតាមធ្វើបាន	បានធ្វើប៉ុន្មានក្នុងតំបន់
ជំនាន់ក្រោយទៀតស្គាល់គ្រប់គ្រាន់	គ្រាន់គ្រប់មាត់ទាន់តម្រូវការ	។
ហាមប្រើឧបករណ៍ណាខុសច្បាប់	ច្បាប់ខុសសណ្ដាប់ប្រែមាត្រា
វារីវប្បកម្មជ្រូកមាន់ទា	ទាមាន់រួមគ្នាសន្ដិសុខស្បៀង	។
រក្សាបរិស្ថានព្រៃលិចទឹក	ទឹកលិចពន្លឹកត្រីច្រើនទៀង
មានព្រៃមានទឹកនិងមានភ្លៀង	ភ្លៀងមានឥតល្អៀងសម្បូរត្រី	។

​​​​​​​​​​​​​                              សុភាសិត

១.ភាសិតៈ

ទីណាមានមនុស្សភេទប្រុសស្រី                 ទីនោះគប្បីសន្មតចុះ

ប្រាកដជាមានអង្គព្រះរស់                         ដែលធ្លាប់ហៅឈ្មោះថាម៉ែឪ។

ទីណាដែលគ្មានព្រះរស់ទេ                        ទីនោះទំនេរស្ងាត់ពេកកូវ

គ្មានមនុស្សដីទឹកគ្មានគ្រប់ផ្លូវ                    ពិភពលោកត្រូវសូន្យគ្រប់យ៉ាង ។

២.ភាសិតៈ

ពាក្យអ្វីៗមិនស្មើនិងពាក្យថា                     ម៉ែ ឪ ម៉ៈ ប៉ា ប៉េ ចិ ជិម

ជាពាក្យវិសេសឥតអ្វីផ្ទឹម                          ពាក្យមានសង្ឃឹមក្នុងលោកិយ។

ពាក្យនេះជានាមនៃព្រះរស់                       មនុស្សលោកទាំងអស់ទាំងប្រុសស្រី

ហៅតាំងពីតូចទើបចេះស្ដី                         ដល់ស្លាបដេកដីទើបឈប់ហៅ ។

៣.ភាសិតៈ

មនុស្សលោកមានកម្មជាពូជពន្ធុ                មិនមែនទេវមន្តព្រះអល្លាហ៍

ព្រះព្រហ្ម ឥសូរ ជេហូវ៉ា                            សេកមន្តគាថាបង្កើតបាន។

កំណើតមនុស្សពិតកើតពីកម្ម                     ផ្សំធាតុទាំងប្រាំបីកើតប្រាណ

ធម្មតាតាក់តែងតាមលំអាន                      កើតបានជាឈើព្រៃព្រឹក្សា ។

៤.ភាសិតៈ

ម៉ែឪជាបុគ្គលប្រសើរណាស់ក្នុងលោកិយ               កូនប្រុសស្រីកុំយល់ថាមានគុណតែត្រឹមខ្លួន

ម៉ែឪគឺជាម៉ែឪសកលលោកពេញចំនួន                  ទាំងម៉ែឪក្បូនច្បាប់វិទ្យាសាស្ត្រទាំងអស់។

ព្រោះអ្នកប្រាជ្ញអ្នកមានយសមានទ្រព្យគ្រប់ឋានៈ​   គ្មាននរណាម្នាក់កើតមកឥតម៉ែឥតឪសោះ

គ្រប់ជាតិសាសន៍សុទ្ធតែកូនម៉ែកូនឪទាំងអស់        នេះឯងព្រះរស់កូនត្រូវបូជាគុណរាល់ពេល

៥.ភាសិតៈ

ម៉ែឪមានគុណណាស់          មិនសំពះខ្មាស់អៀនដៃ

ឯអ្នកក្រៅដទៃ                    វិស័យសោះសំពះបាន ។

៦.ភាសិតៈ

ព្រះស្ថិតនៅឯគេហស្ថាន      គួរថ្វាយទានមុនព្រះឯវត្ត

មួយវិញទៀតថាៈ

ម៉ែឪនៅផ្ទះ              លោកទុកជាព្រះ       ដូចព្រះឯវត្ត

សំពត់អាហារ           កូនត្រូវផ្គង់ផ្គត់          កុំអោយលោកអត់

បានបុណ្យដូចគ្នា។

៧.ភាសិតៈ

រូបកាយសាច់ឈាមកូនប្រុសស្រី               គឺជាសាក្សីនៃឪម៉ែ

ដែលលោកខិតខំបំរើថែ                            នឿយឥតមានល្ហែជាច្រើនឆ្នាំ

ទម្រាំបានធំកើតជាមនុស្ស                        ហេតុនេះកូនប្រុសស្រីចូរចាំ

គុណលោកកុំភ្លេចបុរាណផ្ដាំ                      ថាបើអ្នកចាំគុណលោកជួយ ។

៨.ភាសិតៈ

អ្នកដែលមិនដឹងគុណមិនតបគុណ             ដូចដុំថ្មធ្ងន់ធ្លាក់ក្នុងទន្លេ

មិនដែលអណ្ដែតលើទឹកបានទេ                 ទេព្ដាតែជេរផ្ដន្ទាជានិច្ច

ឯអ្នកដឹងគុណហើយធ្វើគុណតប               តែងតែប្រកបមិនដែលលង់លិច

ទោះបីទ័លក្រខ្សត់ខ្សោយដូចម្ដេច              ទេព្ដាមិនភ្លេចជួយថែរក្សា ។

ចំលងចេញពីសៀវភៅព្រះរស់របស់លោក សុង ស៊ីវ